Oświadczenie Rady Programowej projektu „Puszcza i ludzie”

W odpowiedzi na pisma Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku, Nadleśnictwa Browsk, Nadleśnictwa Białowieża, Nadleśnictwa Hajnówka, Gminy Miejskiej Hajnówka, Gminy Hajnówka, Gminy Narewka oraz Gminy Białowieża o wycofaniu się z udziału ze współpracy jako partnera w projekcie.

Członkowie Rady Programowej projektu „Puszcza i ludzie” wyrażają ubolewanie w związku z decyzją wymienionych wyżej partnerów o wystąpieniu z Rady niniejszego projektu.

Kontrowersje dotyczące podejścia do ochrony Puszczy Białowieskiej, odmienne wizje sposobu zarządzania zarówno obszarami podlegającymi ochronie, jak i kontrowersje związane z rozwojem regionu są obecne w debacie publicznej od wielu lat. W budowaniu konsensusu i poszukiwaniu zintegrowanego podejścia, umożliwiającego zarówno ochronę przyrody, jak i rozwój społeczny oraz gospodarczy regionu Puszczy Białowieskiej istotną przeszkodą są zarówno silne emocje, jakie rodzi poczucie potrzeby ochrony własnych wartości, stereotypy, uprzedzenia i wynikająca z nich słaba komunikacja pomiędzy różnymi interesariuszami, ale również wciąż jeszcze niewystarczająca wiedza na temat możliwości godzenia tych celów. Niewątpliwie, rozwiązywanie dylematów zrównoważonego rozwoju rodzi szereg wyzwań i trudności, jednak by było ono możliwe, zasadnicze znaczenie ma dostęp do rzetelnej wiedzy merytorycznej i stworzenie takich warunków dialogu, w których różne punkty widzenia będą mogły wybrzmieć i być przedmiotem dyskusji. Temu właśnie służy projekt „Puszcza i ludzie”. W szczególności jego celem jest:

• podniesienie świadomości ekologicznej i kształtowanie postaw proekologicznych wśród mieszkańców regionu Puszczy Białowieskiej;
• budowanie społeczeństwa obywatelskiego w obszarze ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju;
• wymiana wiedzy i doświadczeń pomiędzy podmiotami zaangażowanymi w ochronę przyrody i zrównoważony rozwój regionu Puszczy Białowieskiej.

Cele te realizowane są poprzez różnorodne działania edukacyjne, w tym m.in. debaty otwarte dla wszystkich zainteresowanych, które służyć mają rzeczowemu rozważeniu argumentów dotyczących różnych form ochrony Puszczy Białowieskiej i dyskutowanie ich w kontekście trzech filarów zrównoważonego rozwoju, jakimi są troska o przyrodę, wspieranie rozwoju gospodarczego oraz rozwoju społecznego.

W trakcie grudniowego posiedzenia Rada Programowa projektu po długich dyskusjach podjęła decyzję o przyjęciu do debaty, organizowanej według metodologii debaty oksfordzkiej, tezy „Model <<Cała Puszcza parkiem narodowym>> byłby najbardziej korzystny zarówno ze względów ekologicznych, ze względu na rozwój ekonomiczny regionu i poprawienie jakości życia.” Martwi nas, że ta decyzja członków Rady, podjęta wspólnie w obecności i przy zaangażowaniu przedstawicieli Lasów Państwowych i samorządów, została odebrana jako „negowanie aktualnego schematu zarządzania tym obszarem i propagowania jego zmiany przez docelowe wyeliminowanie Lasów Państwowych z kręgu podmiotów odpowiedzialnych za Puszczę Białowieską”. Zgodnie stwierdzamy, iż absolutnie nie było to zamiarem żadnego z podmiotów zaangażowanych w prace Rady Programowej projektu ani też samego beneficjenta. W odniesieniu do zasad debaty oksfordzkiej proponowana teza może zostać podczas dyskusji potwierdzona lub obalona za pomocą merytorycznych argumentów, co daje możliwość wszystkim zainteresowanym wyrażenia własnej opinii na temat sposobu zarządzania Puszczą Białowieską.

Doceniając dotychczasową współpracę w gronie Rady Programowej niniejszego i poprzedniego projektu realizowanego przez Starostwo Powiatowe w Hajnówce oraz kierując się chęcią podtrzymania istotnego dla wszystkich stron dialogu, w dniu 16 stycznia 2018 r. Rada Programowa podjęła decyzję o zmianie formuły debaty oraz jej tytułu. Nowy tytuł debaty brzmi „Ochrona Puszczy Białowieskiej – szanse i bariery rozwoju regionu”. Wybrany temat będzie rozpatrywany w odniesieniu do trzech filarów zrównoważonego rozwoju, tj. ochrony środowiska oraz rozwoju gospodarczego i społecznego regionu Puszczy Białowieskiej.

Mamy nadzieję, że tak sformułowany przedmiot debaty stanowić będzie zaproszenie do dyskusji i merytorycznego debatowania różnych perspektyw dotyczących ochrony Puszczy Białowieskiej i zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego regionu. Liczymy również, że dzięki tej zmianie będą Państwo gotowi do rozważenia swojej decyzji i ponownego włączenia się w prace Rady Programowej projektu „Puszcza i ludzie”. Chcielibyśmy, aby mimo różnych punktów widzenia poszczególnych członków Rady Programowej oraz instytucji/ organizacji, jakie reprezentują, gotowość do dialogu była naszą wspólną wartością.

Beneficjent i członkowie Rady Programowej
projektu „Puszcza i ludzie”